Tez Nasıl Hazırlanır Yazdırılır
Her çalışmanın kendine mahsus araştırma yöntemi olduğu gibi tez hazırlamanın da kendine özgü bazı kuralları vardır. Tez hazırlama sürecinde dikkat edilmesi gereken ve ön planda olması gereken en önemli konu tez çalışmasının temelde bilimsel bir çalışma olduğu ve bu çalışmanın sonunda bilime katkı yapılacak olduğudur.
Bu sebeple “Tez nasıl hazırlanır?” sorusunun cevabı geçmişte hazırlanmış başarılı tez örneklerini incelemede saklıdır. YÖK bu konuda geçmiş yıllarda hazırlanmış tezlerin incelenebilmesini sağlayan çok faydalı bir hizmet sunmaktadır. Yani Türkiye’deki üniversitelerde hazırlanmış yüksek lisans tezlerini inceleyebilirsiniz. İsterseniz kendi alanınıza yakın konularda arama yapabilir benzer konularda birçok tezi inceleyebilirsiniz
Bu konuda YÖK’ün dışında ulaşabileceğiniz en önemli kaynak ProQuest dir. Bu site üzerinde yerli yabancı milyonlarca tezin tam boyutlu dokümanına ulaşabilirsiniz.
Tez çalışmasında bu konuları göz önünde bulundurmanın yanı sıra Tez Nasıl Hazırlanır sorusuna cevap olarak adım adım yapılacaklar aşağıda anlatılmıştır.
Bireysel çalışmalarınıza başlamadan önce ilgili bilim dalı öğretim üyesi ile (diğer bir deyişle tez danışmanınız ile) yapacağınız araştırmayı tartışmalı, görüş ve bilgilerinden yararlanmalı ve daha sonra araştırmasına başlamalısınız.
Genel olarak bir araştırmanın aşamaları şu şekilde sıralanabilir: Tez Konusunun Seçilmesi, Konuyu Sınırlandırma, Hipotez Kurma, Araştırma Metodunu Belirleme, Geçici Plan Hazırlama, Geçici Kaynakça Oluşturma, Okuma-Not Alma ve Tez Yazım aşamalarıdır.
Tez Konusu Seçimi
Konu seçimindeki en önemli noktalardan biri, araştırmacının konuya olan ilgisidir. Araştırmanın uzun zaman alması, araştırmacının konuya olan bağlılığını azaltabilir. Bu yüzden ilgi duyduğunuz bir konuyu seçmeniz araştırmanın başarısı açısından oldukça önemlidir.
Araştırma konusu seçerken zaman da önemlidir. Araştırmacı, araştırmayı yapmak için sahip olduğu zamanı göz önünde bulundurmalıdır.
Son olarak araştırmacının bilgi düzeyi seçtiği konuyu araştırabilecek nitelikte olmalı, konuyla ilgili kaynaklara kolayca ulaşabilmelidir.
Konuyu Sınırlandırma
Geniş bir konu üzerinde çalışılması araştırmayı zorlaştırdığı gibi,dar olması da araştırmayı gereksiz kılar. Konunun genişliği araştırmacının zamanına ve seçilen konuya göre değişmektedir. Konunun sınırlandırılması, o konu hakkında derinlemesine bilgi sahibi olunmasını sağlar. Fakat bilimsel araştırma yaptığınızı ve çalışmanız tamamlandığında bilime hizmet etmesi gerektiğini unutmayın.
Hipotez Kurma
Hipotez, belli bir kuramsal temele dayalı olarak geliştirilen ve değişkenler arasında varlığı öne sürülen belli ilişkilerin sınanmasını sağlar. Araştırmacı yaptığı okumalar sonucunda elde edindiği bilgilere göre bir hipotez geliştirir. Çalışma süresince sağlanan kanıtlara göre hipotezde değişiklikler yapılır.
Araştırma Metodu Belirleme
Yapılacak çalışmada araştırmacı araştırma metodunu baştan belirlemeli, bunu araştırma metninde belirtmelidir. Bir araştırmada konunun özelliklerine göre kütüphane araştırması, anket, gözlem, mülakat, istatistik vb. gibi yöntemlerden birkaçı kullanılır.
Geçici Plan
Geçici plan,araştırmacının henüz konu ile ilgili olarak okuduğu birkaç çalışmadan yararlanarak nasıl bir çalışma yapmak istediğini gösteren taslaktır. Bu taslak araştırmacının çalışma sırasında izleyeceği yolu gösterir. Geçici plan, okumalar sırasında edinilen bilgiye göre hazırlanır. Araştırmanın detayına inildikçe geçici planda değişiklikler yapılır. Geçici plan için aslında tez çalışması sırasında yapılan bir ön çalışma diyebiliriz.
Geçici Kaynakça Oluşturma
Hazırlana geçici plan doğrultusunda kaynakların toplanması aşamasına geçilir.Kaynak toplamada seçici olunmalıdır.
Mümkün olduğu kadar birinci el kaynaklara ulaşılmalıdır. Kitap, makale, rapor, gazeteler, seminerler, kongre bildirileri gibi tez konusuyla ilgili tüm kaynaklar toplanabilir.
Okuma ve Not Alma
Hipotez ve geçici çalışma planı doğrultusunda okuma ve not alma çalışması yürütülür. Okuma sırasında tez konusu ile ilgili önemli görülen kısımlar not alınır. Kaynak toplama aşaması gibi okuma ve not alma aşamasında da seçici olunmalıdır.
Tez Yazma Aşaması
Tez yazma, araştırma sürecinin son aşamasıdır. Tez metni yazımındaki temel amaç, araştırma problemi ile ilgili bunun üzerine yapılmış çalışmaları, bulguları, yorumları ve genellemeleri okuyucuya ulaştırmaktır. Tez metni açık ve anlaşılır olmalıdır. Ayrıca, araştırmanın bütün basamaklarının ve bulgularının tam bir açıklıkla ve şüpheye yer bırakmayacak şekilde sunulması gerekmektedir. Tezinize % 100 hakim olmalısınız. Her satırını her kelimesini açıklayabilir ve savunabilir olmalısınız. Tezinizi teslim ettikten sonra akademisyenlerin önünde tezinizle ilgili soruları cevaplamanız ve tezinizi savunmanız gerektiğini unutmayın.
Tez Yazımı Bittikten Sonraki Süreç
* Danışmanınızın kontrolünden sonra teziniz son halini alır.
* Tezinizi jüri atama formu ile birlikte enstitüye teslim edin.
* Tez savunması için enstitü tarafından gün belirlenir. Belirlenen gün için sunumunuzu hazırlayın.
* Sunumunuz sonrası kabul kararı çıkarsa onay sayfasını tez kopya sayınız kadar çoğaltıp jüri üyelerine imzalatın.
* Tez kopyalarında jüri üyelerinin ve enstitünün işaretlediği düzeltmeleri verilen sürede yapmanız gereklidir. Düzeltmeleriniz ile ilgili danışmanınıza bilgi verip onayını alın.
