Türkiye’de ve diğer ülkelerde akademik kaynaklarda, tezlerde başkasının fikirlerini kullanmak intihal sayılıyor. Bu fikir hırsızlığının hem üniversiteler içinde hem de kanun önünde cezai yaptırımları vardır. Bu nedenle intihalin nasıl önleneceği sorusu özellikle lisans ve lisansüstü öğrencileri tarafından en çok merak edilen konulardan biridir. Tez yazmaya yeni başlamış ve kuralları tam olarak bilmeyen kişilerin merak ettiği intihal, referans gösterme kurallarına uyulursa korkulan bir durum değildir.
İntihalden kaçınmak için öğrenciler öncelikle intihalin ne anlama geldiğini ve hangi durumların intihale neden olduğunu öğrenmelidir. İntihal oranının hangi durumlarda yüksek olacağını öğrenen kişiler, tezlerini ve makalelerini yazarken, düşüncelerini ifade ederken ve birebir alıntı yaparken kullandıkları eserleri doğru bir şekilde eklemeli ve kaynak göstermelidir. Kaynakçaya eklenmeyen bu tür alıntılar intihal niteliğindedir. Özellikle bir eserden aktarılacak cümlenin tam anlamıyla tüm kelimeleri ile alındığı durumlarda, kişi bu cümleyi yazılarında tırnak içinde göstermelidir. Tırnak içinde gösterilmeyen bu tür alıntılar intihale neden olacaktır.
İntihali Önlemek İçin Ne Yapmalı?
Yüksek intihali önlemek ve intihalden kaçınmak için tez yazım kurallarına, kaynak gösterme kurallarına ve cümle içi referans kurallarına dikkat etmek gerekir. Tüm kurallara uyulursa tez ve makalelerin benzerlik oranı çok düşük olacağı gibi intihal de olmayacaktır. İntihal nasıl önlenir sorusunun cevabını arıyorsanız, verilecek ilk cevap referans olacaktır. Öğrenci veya akademisyen kim olursa olsun, akademik bir makale yazarken uyulması gereken belirli kurallar vardır. Yazı stili, satır aralığı, yazı tipi boyutu gibi birçok unsurun bulunduğu kurallar arasında en önemli noktalardan biri de kaynak gösterme kurallarıdır.
Yazınızda yaptığınız alıntıların kaynaklarını yazmış olsanız bile intihal yapmış olabilirsiniz. Bu noktada önemli olan kaynağı doğru gösterebilmektir. Bu nedenle kaynakça nasıl hazırlanır, atıf yapma kuralları nelerdir, bunları doğru öğrenmek ve uygulamak gerekir. Bazı kişiler intihalin ne olduğunu bilmeden intihal yapabileceği gibi kasıtlı olarak da bu suçu işleyebilir. Unutulmamalıdır ki bilinçli veya bilinçsiz herhangi bir intihal suçtur. İntihali nasıl önleyeceğinizi merak ediyorsanız yapmanız gereken ilk şey başkalarının düşünce ve yazılarından yararlanınca bu eseri ve yazarı kaynakçanıza eklemektir.
Tezinizi veya makalenizi intihali ölçen bir programa yüklediğinizde, yüksek bir oranla karşılaştığınızda makalenizde yüksek oranda alıntı ve kopyalama gerçekleştirdiğiniz anlamına gelir. Bu tür durumlarla karşılaşmak yazınızı düzeltmeniz için bir şans olsa da bazen cezai yaptırımlarla karşılaşabileceğiniz bir felakete dönüşebilir. Bu nedenle işi şansa bırakmamak için tez veya makale yazarken çok fazla alıntı yapıp kopyala-yapıştır yapmamak, başkalarının fikir ve makalelerini çalmamak, fikirlere atıfta bulunmak, başkalarına ait fikirleri aynen alırsanız tırnak içinde göstermek ve en önemlisi kullanılan kaynakların hepsine kaynakçada yer vermek gerekecektir. Tüm bu önlemler ve kurallar intihalin nasıl engelleneceği sorusunun cevabını oluşturmaktadır. Tüm bu olumsuz durumlardan kaçınmak için kaynakça yazımına dikkat edilmeli ve kullanılan her fikir için kaynak gösterilmesi ihmal edilmemelidir.
